انقلاب مشروطه مهم‌ترین اتفاق سیاسی تاریخ معاصر ایران است که مرز سیاسی و اجتماعی بین ایران قدیم و جدید را مشخص می‌کند. آن رویداد دوران‌ساز برای نخستین بار مفهوم «شهروند» را با پایان دادن به دوران رعیتی خلق کرد و
جایگاه حکومت ایران در رتبه‌بندی حکمرانی شایسته بنابه رتبه بندی شاخص های حکمرانی موسسه حکمرانی چندلر که شاخص های گوناگون و از جمله کارآمدی و ثبات سیاست گذاری را در سطح جهان را ارزیابی سنجیده و ارزیابی می‌کند، رتبه حکمرانی
آن‌چه در این نوشته می‌آید واکنش و پاسخ(دومِ) عبدالکریم سروش به سخنان اخیر محسن کدیور است که برای انتشار در اختیار زیتون قرار گرفته. زیتون با درج توضیحی از سردبیر و اعلام آمادگی برای پاسخ آقای محسن کدیور آن را منتشر می‌کند…
(در حاشیه مناظره داریوش محمدپور و آرش جودکی در برنامه پرگار بی‌بی‌سی؛ اسلام‌هراسی یعنی چه؟) یکی از جدی‌ترین مولفه‌هایی که بعضی از گرایش‌های اسلام‌ستیز در کاربرد مفهوم اسلام‌ستیزی نادیده می‌گیرند، زمینه و زمانه شکل‌گیری آن است؛ زمانه و زمینه‌ای که دقت
نوشته‌ی اخیر دکتر سروش درباره‌ی دکتر کدیور [۱] دل را می‌شکند. موضوع اصلی تفاوت مواضع دو اندیشمند است که به تعاملات نامطلوبی انجامید. کاش چنین نمی‌شد. حتی اگر هم دو اندیشمند نسبت به هم کم‌لطفی کنند، آرزو بر این است
احتمال فروش پهپاد‌های ایرانی به روسیه و سفر ولادمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، به تهران و دیدار او با علی خامنه‌ای این پرسش را دامن زده که آیا جمهوری اسلامی در حال غلتیدن در جنگ اوکراین است؟ این پرسش از
انداختن سفره ۱۰ کیلومتری مهمانی نظام ولایی به بهانه عید غدیر، آن‌هم در بالای شهر تهران، از چهارراه ولیعصر تا چهارراه پارک وی! در راستای راه‌پیمایی اربعین و آذین‌بندی‌های دولتی و البته تحت نام ستاد مردمی! و شدت یافتن مجدد مبارزه با بدحجابی، برای خنثی‌کردن باور توده‌های مردمی بود که خون و خرابی و خسرانِ «یخرجون من دین الله افواجا» را به حساب نظام ولایت مطلقه و دین دروغین دولتی می‌گذارند…
مگر شرع اسلام با معیارهای قرآن، سنت نبوی و خلفای راشدین استفاده از اموال عمومی را برای الزام جامعه آن هم در نظام‌های دموکراتیک به اجبار یک فریضه شرعی شخصی (البته با فرض اثبات) به یک دولت منتخب مردم می‌دهد؟ اگر پاسخ مثبت است، لطفا مستندات قانونی و شرعی ارائه دهند…
اصلاح‌طلبانِ محافظه‌کار (حکومتی) به‌جای ترس از براندازان و مخالفان جمهوری اسلامی باید راه خویش را بروند. اگر آنان پروژه‌ای برای مخالفت با حجاب اجباری دارند بهتر است با صراحت با مردم در میان گذارند و بابت آن هزینه بدهد و اگر ندارند بهتر است یا بدون شرمندگی در کنار حکومت بایستند یا به تماشا بنشینند و معترضان و فعالان را خلع سلاح نکنند؛ یار شاطر اگر نیستند، بار خاطر نباشند…
دوم خرداد ۱۳۷۷، اولین سالگرد «حماسه دوم خرداد»، نخستین باری بود که مصطفی تاج‌زاده را از نزدیک دیدم. کنگره‌ای سراسری در شیراز با عنوان «جوانان و حماسه دوم خرداد» برگزار شد و من نیز به‌عنوان هیأت‌رییسه انتخاب شده بودم. پس از
آرام آرام داشت، زبان اصلاح‌طلبی را از گنگی و نارسایی نجات می‌داد. او به گفت‌وگوی مدام با مردمان زخم‌خورده از انقلاب، به گردهم‌نشینی با کسانی‌که هیچ اُنس و اُلفتی با اصلاح‌طلبی نداشتند و از خشم و کینه پر بودند؛ داشت خشونت‌پرهیزی واقعی را رونمایی می‌کرد. او داشت لباس تحول‌خواهی را به تن اصلاح‌طلبی می‌دوخت. او داشت عافیت‌طلبی را از رخ و روی اصلاح‌طلبی می‌زدود و به نمادی اصیل، آن را رونمایی می‌کرد…
چهار سال از خاموشی عباس امیرانتظام، مردی که چنان باوری به روشنی آزادی داشت که بدان امید بیش ازدودهه ازعمرش را در زندان گذراند و پنجاه سال برای نجات ایران ازدام دیکتاتوری ایستادگی نمود. او قربانی اصلی واختصاصی مواجهه مرادش
قتل دردناک ماژور «رابرت ویتنی ایمبری» در ۲۷ تیر ۱۳۰۴ یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران است که نقش زیادی در تحولات سیاسی داخلی و اقتصادی ایران داشته است. این قتل ناعادلانه در ظاهر به دلیل تعصبات مذهبی رخ داد اما هنوز بعد از گذشت ۹۷ سال هنوز ابعاد کامل آن مشخص نشده‌است. دولت وقت بریتانیا و رضاخان سردار سپه متهم هستند که در طراحی این قتل نقش داشته‌اند اگرچه شواهد و اطلاعات موجود امکان تایید و رد کامل این فرضیه‌ها را نمی‌دهد…
آیا وزیر خارجه و حتی رییس دولت ایران قادرند به طرف‌های دیگر برجام تضمین دهند فردای تصویب دوباره این توافق، سپاه از موشک‌پرانی و دستگیری خارجیان و آزار و اذیت ناوهای آمریکایی در منطقه خودداری خواهد کرد؟ اگر آری، اعلام کنند و پس از اعلام علنی، مطالبه تضمین را موجه کنند ؛ و اگر نمی‌توانند که قاعدتاً نمی‌توانند، دست ازین سیاست کودکانه مطالبه تضمین بردارند…
در توئیتر روبات‌ها تقریبا از عهده‌ی تمام کارهای یک انسان بر می‌آیند. آن‌ها به صورت خودکار مکالمات عمومی تولید می‌کنند و به پیام‌ها جواب می‌دهند. روبات‌ها در مباحث سیاسی از مواضع سیاستمداران حمایت و هم‌زمان صدای مخالفان را سرکوب می‌کنند تا افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند. از این رو می‌توان با هدف «ایجاد اجماع» و یا ایجاد «توهم حمایت عمومی» از یک ایده یا یک سیاست یا سیاست‌مدار از آن‌ها بهره گرفت…
بازار دید و بازدیدهای دیپلماتیک در منطقه گرم است و ظاهرا روند نوینی از روابط و همکاری‌های منطقه‌ای شکل گرفته است. فرصت‌های جدید و تهدیدهای نوین، هم بازارها را به حرکت درآورده و هم موجب اهمیت زرادخانه‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی
در میان فعالین سیاسی بحثی جدی در جریان است که سرنگونی نظام جمهوری اسلامی و گذار یک‌باره از حکومت چه پیامدهایی خواهد داشت. بررسی شرایط ایران نشان می‌دهد که به احتمال زیاد پیامد سرنگونی حکومت «خلاء سیاسی» خواهد بود. در توضیح ویژگی‌های این پدیده می‌توان گفت…
رضا شاه در عمل یک رئیس جمهور مادام العمر در سرمشق اقتدارگرایانه بود. او هیچ ویژگی متعارف یک پادشاه را نداشت.تمام وقت خود را صرف اداره کشور می‌کرد. تفریح و فراغت پادشاه و سپردن امور اجرایی کشور به دیوان برای رضا شاه چندان معنا نداشت. در دوران حکمرانی او
هویت‌ها و کنش‌ها تاثیر متقابلی بر یکدیگر دارند. یعنی هویت به رفتار جهت می‌دهد و رفتار هم هویت‌ساز است. هویتِ یک جنبش فرایندی است که در حین منازعه شکل می‌گیرد و تابع ِ تعامل میان ِ باورها و رفتارهایِ جمعی است. یعنی هویت یک جنبش، یک هویت ِ مقاومت است که از طریق ِ مرز میان بازیگران درگیر در یک منازعه برساختـه می‌شود …
در باب خصائص میرحسین موسوی بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند اما در آستانه‌ی سیزده ساله شدن جنبش سبز و در شرایطی که چنان‌که شاهدیم، پوزیسیون و اپوزیسیون، کژراهه‌ی تحریف حقایق تاریخی را برای نیل به مقاصدشان در پیش گرفته‌اند، یادآوری یک خصلت میرحسین، ضروری می‌نماید؛ این‌که او این جمله‌ی مشهور بیانیه‌ی سیزدهم خود را در عمل نیز زندگی کرده است: پیروزی ما آن چیزی نیست که در آن کسی شکست بخورد. همه باید با هم کامیاب شویم..
ایران ما در دوران حکمرانی جمهوری اسلامی، در مقطعی از تاریخ به‌سر می‌برد که بخشی از آن به زمان قاجار شباهت دارد، بخشی به تمامی مانند مقطعی از انحطاط صفویه است؛ ابعادی از آن یادآور دوران جنون و سیخ در چشم‌کردن‌های افشاری است و بخش‌های دیگری نیز یادآور گرد سُم اسب لشکریان مغول که همه جا را با خاک یکسان کردند…
دعایی را از اواسط دهه پنجاه از دور می‌شناختم. از طریق صدایش در «رادیو صدای روحانیت مبارز» که از عراق پخش می‌شد؛ با هیجان تمام سخن می‌گفت و متن‌ها را با صدایی رسا می‌خواند. در جریان انقلاب و پس از آمدن آیت‌الله خمینی به ایران نیز تصویر او را در رسانه‌ها دیدم و با او آشنایی بیشتری حاصل شد، اما اولین بار دعایی را در مجلس اول دیدم…
اورایانا فالاچی، روزنامه‌نگار مشهور ایتالیایی کُوریِر دِلاسِرا، که با بسیاری از رهبران و سیاستمداران نامی جهان مصاحبه کرده، گفتگویی نیز با روح الله موسوی خمینی رهبر فقید جمهوری اسلامی انجام داده است؛ مصاحبه‌ای که اما در نوع خود ارزشمند و
زمین و زمانه‌ی برخی از عکس‌ها، آن‌ها را تاریخ‌ساز می‌کند؛ در ذهنِ خاطره‌ی جمعی ملتی جاگیر می‌شود. و بارها مرجع و محمِل بسیاری از یادآوری‌ها و فلاش‌بَک‌ها می‌شود. و شاید در هنگامه‌ی ثبت این‌گونه عکس‌ها، عکاس نتواند چنین سرنوشت نادری
رنج، بر خلاف نگاه عمومی، سلاخ‌خانه‌ی انسان سیاسی نیست که فروپاشی وحدت را هم به دنبال خود بیاورد. در بستری از برخوردی فعالانه و تعاملی آگاهانه، هیچ چیزی قدرتمندتر از تجربه‌های رنج در رژیم‌های غیردموکراتیک نمی‌تواند به عنوان مبنایی برای هم‌بستگی و کنش سیاسی عمل کند…
افرادی بدون کوچک ترین شایستگی از طریق پارتی، نسبت های خانوادگی و به ویژه وابستگی به برخی نهادها بدون گذراندن مراتب و سابقه سازمانی، ناگهان سر از یک مدیریت کلان درمی آورند و به عنوان مدیرکل، معاون وزیر، رئیس هیأت مدیره شرکت، معاون استاندار، رئیس اداره و . . . معرفی می شوند…
اگر با مقداری تکرار و بسامد، یک نام یا یک ترکیب، بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان‌ها بیفتد، استعاره چنان فربه و متورم می‌شود که می‌تواند حتی استعارات و تشبیهات دیگر را نیز در بر بگیرد. به عنوان مثال، حالا می‌توان آهسته‌آهسته، سراغ چنین سوالی دهشتناکی رفت: آیا ایران یک «متروپل» بزرگ است؟
سعید حجاریان از نظریه‌پردازان برجسته دوره اصلاحات، در توئیتی نوشته است:« دوم خرداد، بزرگترین فرصت برای توسعه همه‌جانبه ایران بود اما، از سوی اقتدارگرایان ذبح شد. فرصت ها چون ابر می‌گذرند!» دوم خرداد، بزرگترین فرصت برای توسعه همه‌جانبه ایران بود
طی یکی دوسال گذشته، اعتراض‌های صنفی معلمان و تجمع‌های اعتراضیِ آنان فعال‌ترین و فراگیرترین جنبشی بوده است که در خیابان‌های ایران حضوری زنده داشته. جمهوری اسلامی در ابتدا، خلافِ عادت، این اعتراض‌ها را ، احتمالا به شکلی تاکتیکی، نسبتا تحمل
حزبالله لبنان که با حمایتهای جمهوری اسلامی ایران، با اعتماد به نفس در مصاف انتخباتی حضور یافته بود، نتوانست به ۶۵ کرسی مورد نیاز خود دست پیدا کند. عدد ۶۵ کرسی یعنی نصف به علاوه ۱ از ۱۲۸ کرسی پارلمان
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
بازنشر مطالب با ذکر منبع آزاد است. ۱۳۹۴-1401