یادداشت

بحران ارز؛ اقتصادی یا سیاسی؟

افزایش تصاعدی و تاریخی نرخ ارز در ایران بی‌تردید و در نگاه نخست، امری اقتصادی است. اما آیا زیر سایه سنگین «رژیم رانتی» مستقر در ایران، آن‌هم با رویکرد اقتدارگرایانه و مضمونی ایدئولوژیک، می‌توان از یک بحران اقتصادی محض سخن

دریغ از یک لحظه مقاومت

محمدعلی نجفی در پی فشارهای مافیای قدرت از شهرداری تهران استعفاء داد و سعی کرد تا این فشارهای غیر قانونی را زیر لحافِ بیماری پنهان کند که مبادا نظام هزینه‌ای بپردازد. شورای شهر در جلسه ۱۹ فروردین بارِ دیگر به

بنویسید ولایتی بخوانید جواد ظریف

اداره سیاست خارجی کشوری مانند ایران همانند تانگو رقصیدن با یک عامل انتحاری با آهنگ باباکرم است. آن هم در حالی‌که هم‌زمان نوحه‌خوان‌های دفتر رهبری سینه می‌زنند و با بلندگوهای گوش‌خراش خود نوحه حضرت زهرا پخش می‌کنند. یعنی به قدری

بیدارشدن جامعه مدنی؛«زیبای خفته»، «هیولا» یا «انسان عاقل»؟

جامعه مدنی بتدریج بیدار می‌شود. تردیدی نیست. آثارش در انتخابات، در جنبش کارگری، در فعالیت زنان و در ناآرامی‌های دی‌ماه دیده می‌شود. اما آن‌چه مبهم است ویژگی‌ این بیداری است. هنوز نمی‌دانیم بیدار شدن جامعه مدنی چه ماهیت و سرشتی

نقدی بر روی‌کرد یک‌جانبه به سیاست خارجی (با نگاه به دو یادداشت)

در تحلیل سیاست خارجی هر کشوری به طور عام و درباره ایران به طور خاص دو روی‌کرد درون‌گرا و برون‌گرا می‌تواند وجود داشته باشد. رویکرد درون‌گرا، اولویت تحلیلی خود را به تصمیمات و سیاست گذاری‌ها و اجرای آن توسط دولت

«نگاه به شرق»؛ آزموده را آزمودن

به فاصله دو ماه از تصویب برجام، وزارت خارجه ایران با فراخوان تمامی سفیران ایران سمیناری با عنوان «متحول ساختن دیپلماسی اقتصادی» برگزار کرد. برپایی چنین سمیناری با عنوان «متحول ساختن» آنچه دیپلماسی پیشین ایران بود، دلالت بر آن داشت

خداکند برجام را لغو کنند!

ابتدای سال ۹۶، در پروژه‌ای به‌عنوان مترجم و محقق همکاری می‌کردم و به این مناسبت تقریبا تمامی بولتن‌های اتاق‌فکرهای واشنگتن را می‌خواندم. آن‌زمان هنوز دولت ترامپ بسیار نوپا بود و سکان سیاست خارجی هم در دست فرد نسبتاً مستقلی قرار

انتخاب بولتون و سیاست خارجی ایران

حدود سه دهه است که سیاست خارجی کشور ما با چالش‌های عظیمی روبرو شده است. در طول این مدت آقای خامنه‌ای کوشش کرده تا با ایجاد دولتی موازی و پنهان، کنترل ارگان‌های بیشتر حکومتی را تحت فرمان خود آورد و

رقصان می‌گذرم از آستانۀ اجبار

شایگان، سالک مدرنی بود دل‌مشغولِ«قاره گمشده روح» و در اندیشۀ پرداختن سهم دل در دنیای راززدایی شدۀ کنونی. از این‌رو «مرگ آگاه» بود و تجربۀ زیستۀ غنی‌ای داشت و حسرت و آرزوی برنیامده و کارِ ناتمام و نکرده‌ای نداشت و لذا طمانینه و آرامشی رشک‌برانگیز در او به عیان دیده می‌شد. شادمانه و شاکر زیست و از عالم و آدم و روزگار و فلک و طبیعت ، شاکی نبود و طلبی نداشت و هنگام کوچ ابدی، به تعبیر اروین یالوم، زمین سوخته‌ای برای مرگ بر جای گذاشت.

شایگان، از بومی‌گرایی تا جهان‌گرایی

۱- دولت دوم محمد خاتمی و به‌ویژه دو سال پایانی آن، از ۸۲ تا ۸۴، دوره‌ای کم سابقه برای روشنفکری عرفی در ایران رقم زد؛ دوره‌ای که در آن روشنفکری عرفی هر چند به‌صورت دوفاکتو و محدود به فضاهای دانشگاهی

دنیای فانتزی رهبری

آقای خامنه‌ای در سخنرانی نوروزی سال ۹۷ از خیالاتش کفت و دنیایی فانتزی را تصویر کرد که به ایران واقعی شباهتی نذاشت. رهبر ادعا کرد که همه‌ی ظرفیت‌های طبیعی و انسانی و مالی برای تولید ملی در کشور وجود دارد،

پس از سال بی‌سابقه؛ ۱۳۹۷

هر سال، برای خود سالی منحصربه‌فرد است؛ اما از منظر سیاسی، سال ۱۳۹۶ سالی ویژه و بلکه بی‌سابقه در تاریخ جمهوری اسلامی بود. شمار سال‌های ویژه و یگانه پس از پیروزی انقلاب، زیاد نیست؛ سال‌هایی که به‌خاطر تعدد یا کیفیت

نامبارک عید آن‌ها که هفت سال امیرانتظام را از دم‌پایی منع کردند

مصاحبه‌های اخیر عباس امیرانتظام عرق شرم را بر پیشانی می‌نشاند و نفس را از شدت خشم به شماره می‌اندازد. سخنگوی دولت مهندس بازرگان، نخست وزیر زمان انقلاب، از اولین کسانی بود که مغلوب باندهای مافیایی اطراف بیت آیت‌الله خمینی شد

نمایش مشکلات ایران در موزه فرانسه

آقای دکتر سوابق متعددی دارد. استاد در زمینه‌های مختلف صاحب نظر هستند. این عباراتی‌ست که وقتی قرار است یک انتخاب یا انتصاب در ایران انجام شود همه‌جا می‌توان آنها را شنید؛ به‌ویژه در بخش‌های کمتر تحصیلکرده کشور ایران. چندی قبل

نقدی بر بیانیه‌ی «پانزده نفر»

بیانیه‌ای با امضای پانزده تن از مبارزان به‌نام داخل و خارج کشور، این روزها در فضای مجازی و در سطح سخن روز شده است، انگیزه طرح آن تظاهرات دی‌ماه ۹۶ در ۷۰ شهر با شعارهای تند بود. جان کلام بیانیه

«ارزش»های بی‌ارزش

دست روحانیان دیر به قدرت رسید. حضرات معتقدند که حکومتِ مباح و شرعی همان پنج سالی است که در کفِ امیرالمومنین بود و پس از آن امامان، ناکام همیشگی خلافت شدند تا سال ۱۳۵۷ که دوباره همای سعادت باز آمد

یک دم نگاه کن که چه بر باد می‌دهی!

تأملی در بیانیه‌ی جمعی از علما در خصوص آراء سید کمال حیدری جمعی از علمای قم گرد هم آمده‌اند و بیانیه‌ای صادر کرده‌اند و سید کمال حیدری –یکی دیگر از عالمان دینی- را به انحراف منتسب کرده و از مؤمنین

مسئله دراویش؛ تجسمی از سال‌های ۵۷ تا ۶۰

بهترین روش تحلیل پدیده‌های سیاسی و اجتماعی «تحلیل تجسمی»(۱) است. اتفاقی که در هفته‌های اخیر برای دراویش افتاد «شباهت»هایی (نه انطباق کامل) با بخشی از وقایع سال‌های ۵۷ تا ۶۰ دارد. برای نسل جوانتری که به طور مستقیم شاهد آن

دختران شین‌آباد در «انقلاب اسلامی» سوختند

از حادثه آتش سوزی در دبستان روستای شین‌آباد مورخ ۱۵ آذر ۱۳۹۱ پنج سال می گذرد. آن کودکان اینک نوجوانانی شده‌اند که دنیا را با همه زشتی‌هایش بهتر درک می‌کنند. می‌فهمند که برای نبود یک بخاری استاندارد در کشوری خفته

هوای عفنِ بحران‌زی بودن

سخن آخر را اول بگویم. حدس و تحلیل من این است که جریانی قوی – که عِده و عُده‌ی رسانه‌ای، سیاسی، مالی و نظامی دارد – به جدیت تمام مشغول جویدن پایه‌های نظام سیاسی مستقر ایران است. این جریان بر

رقص در قفس

آن‌چنان هم چیز عجیب و غریبی نبود. در ۱۵ اسفندماه، همایش بانوان شاغل شهرداری تهران با حضور محمدعلی نجفی و برخی دیگر از مسئولین و مشاورین در برج میلاد برگزار و ویدئو رقص چند کودک مدرسه‌ای که هنوز بلوغ شرعی

«سلطنت»، نقض غرضی برای «دموکراسی»

دیباچه:پس از خواست رفراندوم از سوی تعدادی از کنشگران بحثی جانبی مطرح شده است در خصوص این که شاهزاده رضا شاه دوم در این میانه چه نقش و وزنی دارد و آیا او نیز می‌تواند بالاخره پس از نزدیک به

گفت‌وگوی ملی اصلاح‌طلبان؛ تاکتیک یا راهبرد

جامعه ایران به اعتبار نگاه جامعه‌شناسان و عالمان علوم اجتماعی دچار شکاف‌های عمیق و چند پاره شده است. از آنچه آمار طلاق، اعتیاد، سرقت، نزاع، اختلاس، چک برگشتی، معوقات بانکی و… بیرون می‌دهد، می‌توان به راحتی و البته با افسوس

رهبری؛ ریزگردها و سخت‌گردها

رهبر جمهوری اسلامی هم‌زمان با روز درخت‌کاری، نهالی در خاک نشانده و ضمن بیان نکاتی درباره ارزش کاشت درخت، این فایده را هم افزوده است که «جلوِ ریزگردها گرفته می‌شود.» بهمن‌ماه گذشته نیز اعلام شد که آیت‌الله خامنه‌ای مجوز برداشت

سخنی با محسن مخملباف

جناب مخملباف عزیز با سلام با سپاس و ستایش از شما بخاطر ابتکار ارجمند، بهنگام و ضروی گشودن در گفتگو میان نخبگان ایرانی آغاز می کنم. نامه های شما به تاجزاده و خاتمی در باب مهمترین موضوع حیات اجتماعی امروز

سقف بی‌ستون نظام

بیت رهبری تصاویر دیدار خامنه‌ای و محمد عبدالستار- احتمالا این آخرین بار است که نامی از این چهره مشعشع می‌شنویم- رییس اوقاف سوریه و کارمندان اداره‌اش را با آب‌وتاب و کلوزاپ و پاناروما برای رسانه‌ها فرستاد. در این دیدار کارمندان

سهم نظام ولایت فقیه در بومی‌شدن سرطان در ایران

دو هفته پیش خواهر جوانم را بعد از ابتلا به سرطان از دست دادم. به عنوان کسی که سال‌هاست در جریان تحولات سیاسی اجتماعی جامعه ایران قرار دارد و می‌نویسد مرور نقل قول‌ها و گفته‌های همسایگان و نیز کسانی که

فعالان طبیعت، دراویش و زنان؛ ابتذال قضا

تشت رسوایی دستگاه قضائی جمهوری اسلامی دیری است که از بام فروافتاده؛ وضع قوه قضائیه ـ به‌خصوص در پرونده‌های سیاسی و عقیدتی و امنیتی ـ چنان اسف‌بار است که گاه هر سخن جدیدی را فرساینده و تکراری می‌نمایاند. اما نحوه

چرا روسیه قطعنامه «محکومیت تسلیح حوثی‌ها به‌‌وسیله ایران» را وتو کرد؟

قطعنامه پیشنهادی بریتانیا مبنی بر محکوم کردن ایران در کمک‌رسانی تسلیحاتی تهران به حوثی‌های یمن با وتوی روسیه ناکام ماند. این نخستین قطعنامه درباره جنگ یمن است که در آن نام ایران به عنوان منبع تأمین‌کننده تسلیحات حوثی‌ها تصریح شده

داوری اردکانی؛ از پسامدرنیته تا مدرنیته انتقادی

۱- زمانی‌که در ابتدای دهه ۸۰ خورشیدی به سراغ جهان‌انفسی چون دکتر داوری رفتم، دو پیش‌داوری نسبت به او نزد خود داشتم. از سویی او برایم جهان‌انفسی ناشناخته و حتی مرموزی بود که میل به شناختن، گفتگو کردن و حجاب