بایگانی

زیتون ـ محمدرضا سرداری: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ۴۰ سال است که بر پایه یکی از شعارهای بنیادین انقلاب اسلامی، یعنی «استقلال» استوار شده است. اما ایران دست‌کم از دوره صفویه همواره دول مستقلی داشته و هیچ‌گاه مستعمره نبوده است. پس چرا استقلال به شعاری کلیدی در انقلاب ادامه…

این روزها سئوالات زیادی در مورد انقلاب اسلامی ایران مطرح شده است. گروهی اعتقاد دارند که انقلاب اسلامی ایران زودرس بود و مشکلات سیاسی بعد از انقلاب نتیجه پروسه سریع انقلاب بود که اجازه نداد تا در ظرف زمانی طولانی تری نیروهای اجتماعی برای این انقلاب اماده شوند. ادامه…

زیتون ـ محمدرضا سرداری : در بخش دوم گفت و گو، فرخ نگهدار از تهدیداتی می‌گوید که برخی مخالفان چپ جمهوری اسلامی می‌توانستند به فرصت تبدیل کنند تا انقلاب به قیمت ریخته شدن خون انقلابیون تثبیت نشود. وی با وجود این که حکومت را آغازگر سرکوب و خشونت ادامه…

زیتون ـ یلدا امیری: پیرمردی با ریش‌های انبوه که معلوم نیست از کهولت سن یا از فشار جمعیت به تنهایی نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند و اغلب به پسرش تکیه می‌کند. عده‌ای پشت سرش ایستاده‌اند و جمعیت انبوهی منتظر در مقابل. این تصویر پدرسالارانه انقلاب اسلامی در ادامه…

زیتون ـ علی کلائی: در چهل‌سالگی انقلابی که از یک سو ادعای صدور خود را دارد و از سوی دیگر شعار «نه شرقی و نه غربی» سر می‌دهد، خطوط اصلی در سیاست خارجی همچنان به شکل معمایی باقی مانده است. برای بررسی مجمل آنچه در این ۴۰ سال ادامه…

زیتون ـ روزبه خسروی :«روزهای سیاهی در پیش است. دوران پرادباری که، گرچه منطقاً عمری دراز نمی‌تواند داشت، از هم‌اکنون نهاد تیره‌ی خود را آشکار کرده است و استقرار سلطه‌ی خود را بر زمینه‌ئی از نفی دموکراسی، نفی ملیت، و نفی دستاوردهای مدنیت و فرهنگ و هنر می‌جوید. ادامه…

 زیتون ـ فریده ریحانی: هنگامی که در بیست و یکم بهمن سال ۵۷، یک روز پیش از پیروزی رسمی انقلاب اسلامی، مردم با تجمع در مقابل زندان اوین، زندانیان سیاسی را آزاد کردند و یک‎روز بعد، برای چندساعتی «اوین» را به تصرف خود درآوردند، احتمالا گمان می‎کردند این ادامه…

زیتون ـ محمدرضا سرداری: هر چند که انقلاب سال ۵۷ در ایران، نهایتا انقلاب اسلامی شد اما چپ غیر مذهبی یا سکولار بی تردید یکی از اضلاع مهم آن بود. با این وجود که این ضلع مهم انقلاب، هیچ سهمی در آن نیافت و در همان سال‌های نخست نه ادامه…

زیتون ـ نیلوفر سعیدی: آیت‌الله خمینی در یکم اردیبهشت ۱۳۵۸ در  یک سخنرانی در جمع نمایندگان روحانی کُرد در مورد سهم اهل سنت در ساختار سیاسی کشور٬ آنان را به فردا وعده داد و گفت: «این جور نیست که الآن دولت به فکر شما نباشد، به فکر ما باشد. ادامه…

زیتون ـ محمدرضا سرداری: برخی بر این باورند که سیاست خارجی ایران در دوران جمهوری اسلامی تنها متأثر از انقلاب سال ۵۷ نبود. بلکه انقلاب دیگری نیز در حوزه سیاست خارجی ایران روی داده که زمان آن به رویکرد جدید جمهوری اسلامی به استراتژی دفاعی خویش باز می‌گردد. ادامه…

زیتون ـ جلیل فقیهی: انقلاب ۵۷ علت‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی گوناگونی داشت. در بین عوامل اقتصادی اما آنچه بیشتر باعث بروز نارضایتی در میان بخش بزرگی از مردم می‌شد، وجود اشکال مختلف نابرابری و اختلاف طبقاتی، مخصوصا در سال‌های آخر حکومت پهلوی بود. شاید به همین دلیل ادامه…

زیتون ـ جلیل فقیهی: «دیروز حجتیه‌ای‌ها مبارزه را حرام کرده بودند … امروز انقلابی‌تر از انقلابیون شده‌اند. ولایتی‌های دیروز که در سکوت و تحجر خود آبروی اسلام و مسلمین را ریخته‌اند، و در عمل پشت پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت را شکسته‌اند … امروز خود را بانی ادامه…

زیتون ـ آرش فروغی : خیابان انقلاب ـ هفدهم اسفند ۱۳۵۷ در خیابانی که به واسطه مبارزات و انقلاب تازه به بار نشسته علیه نظام سلطنتی «انقلاب» نام گرفته، تظاهراتی تازه  در جریان است. بیشتر تظاهرکنندگان را زنان تشکیل می‌دهند. دخترانی با کت و شلوار جین، زنانی با لباس ادامه…

زیتون ـ مهسا محمدی :در سال ۱۹۵۶ میلادی، تقریبا ۴۰ سال بعد از استقرار حاکمیت بلشویک‌‌ها در شوروی در کنگره بیستم حزب کمونیست اتحاد شوروی، خروشچف دبیر کل این حزب، گزارشی ازآنچه در آن ۴۰ سال بر شوروی گذشته بود ارائه کرد. بر اساس این گزارش و همچنین ادامه…

زیتون– ۳۰ سال پیش پرونده‌ای امنیتی و قضایی با اعدام شخصیت ردیف اول آن پایان یافت. پرونده‌ای که به لحاظ تبعات سیاسی می‌توان آن را مهم ترین پرونده قضایی در تاریخ جمهوری اسلامی دانست و هنوز پس از سالها تاثیرات آن بر سیاست ایران ادامه دارد. پرونده‌ای که ادامه…

زیتون- علی کلائی: بر پیشانی این نامه مهر«سری» حک شده است. نامه‌ای «سری» از کسی که در مهرماه ۱۳۶۶ به دست محمد محمدی نیک (ری شهری) اعدام شد، خطاب به قائم مقام رهبری وقت و کسی که در آن روزها «امید امت و امام» لقب گرفته بود. نامه‌ای که ادامه…

زیتون-حسام فریدنی: ۳۰ سال پیش از آن که قهدریجان به دلیل اعتراض‌های دی ماه و کشته شدن شش نفر در مقابل پاسگاهش مشهور شود، با پرونده مهدی هاشمی و درگیری‌های محله علیا و سفلی مشهور شد؛ درگیری‌هایی که ریشه درگرایش‌های حامیان آیت‌الله خمینی و مخالفانش داشت. محله علیا ادامه…

زیتون-سحرنصیری: دست اندرکاران پرونده مهدی هاشمی و حذف آیت‌الله منتظری، خود از بزرگ‌ترین بازنده‌های سیاست ایران شدند و پس از مدتی رهبر جدید جمهوری اسلامی عملا حذفشان کرد. احمد خمینی که نزدیکان آیت‌الله منتظری او را تاثیرگذارترین فرد در پرونده مهدی هاشمی و حذف قائم مقام رهبر جمهوری ادامه…

زیتون-مازیار بهرامی: ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رئیس‌جمهوری اسلامی ، اگر چه به‌طور مستقیم با ماجرای مک‌فارلین و تبعات آن در این نظام روبه‌رو نشد ولی ارسال برخی اطلاعات به او برای افشاگری در این زمینه پای او را به این پرونده باز کرده است. او در یکی از گفت‌وگوهای رسانه‌ای ادامه…

زیتون-احسان مهرابی:«پای محمدجوادباهنر،عضو شورای انقلاب هنوز روی پلکان هواپیما بود که امیرعباس بحرینیان، رئیس کمیته انقلاب اصفهان با حکم قضایی فتح الله امید نجف آبادی ترور شد». این روایت کاظم موسوی بجنوردی، استاندار وقت اصفهان، از ترور امیرعباس بحرینیان، فرمانده کمیته انقلاب اصفهان، است؛ تروری که نه از ادامه…

زیتون- مهسا محمدی: «یک باره حس کردم گلوله ای از گونه راستم وارد شد از دهانم گذشت و از گونه چانه چپم خارج شد… گلوله دوم به پشت گردنم خورد، حس کردم دارم می‌میرم و شروع کردم به خواندن سوره فاتحه، حس کردم درد خیلی شدیدی دارم و به ادامه…

زیتون-احسان مهرابی: فرزند آیت‌الله می‌گوید که منتقد حمایت پدرش از برادر دامادشان بوده و اعتقاد داشته که این بحث‌های مطرح درباره سیدمهدی هاشمی برای حذف قائم‌مقام رهبر جمهوری اسلامی به کار گرفته خواهد شد. این گمانه‌زنی احمد منتظری پس از مدتی به وقوع پیوست و با آغاز رسیدگی به ادامه…

زیتون-سحرنصیری: داستان زندگی سیدمهدی هاشمی  نمادی از عرش و فرش‌ها در تاریخ سیاست ایران است. در کتاب خاطرات آیت‌الله منتظری نقل شده میزان علاقه و اعتماد آقای خامنه‌ای به سیدمهدی تا حدی بود که روزی در جمع هاشمی رفسنجانی و قائم‌مقام وقت معرفی او به سپاه را از جمله ادامه…

مجموعه یادداشت ها و گزارش های اختصاصی زیتون پیرامون تجمع های اعتراضی اخیر با آثاری از: تقی آزاد ارمکی، عباس عبدی، سعید مدنی، سعید رضوی فقیه، فاطمه صادقی، صدیقه وسمقی، رضا علیجانی، محمد رهبر، مهدی تاجیک، ابوالفضل مظلوم زاده، محمدرضا سرداری، احسان مهرابی، جمشید اسدی، حسن یوسفی اشکوری، ملیحه محمدی، فرزانه بذرپور، حسین علیزاده، فرزانه روستایی، پیمان عارف، حسین فرشتیان، علی کشتگر، احسان ابراهیمی،مهدی نوربخش ، محسن زال، مرتضی کاظمیان، طاها پارسا و…

جمهوری اسلامی دیگر یک «نظام» نیست. بلکه به یک حکم‌رانی، یعنی یک سلطۀ تمام عیار فاقد توجیه، بدل شده است که در آن میل بی‌حد و حصر به فرمان‌دادن و تمکین‌کردن به مثابه اروتیک‌ترین جنبۀ قدرت، مقدس است. وقتی میل به حکم‌رانی مقدس شود، دیگر نمی‌توان حکومت را ادامه…

کلی‌گویی‌های روحانی در هیئت دولت نشان داد که طرح و ابتکاری برای پاسخ به مطالبات اقشار جان به لب رسیده ندارد. رو به خشونت رفتن تجمعات در بسیاری نقاط نیز نشان می دهد که یاس و خشم در حال فوران مردم معترض شدیدتر از آن است که جایی ادامه…

متاسفانه صدای انقلاب مثل صدای رعد است، وقتی شنیده می‌شود که مدتی پیش از آن ابرها به هم خورده‌اند و آذرخش مزرعه را سوزانده. در واقع اگر این صدایی که می‌شنویم صدای انقلاب مردم باشد، شنیدنش دیگر دردی از حاکمان دوا نمی‌کند.

اپیزود اول فکر می‌کنم بهار ۱۳۴۲ بود. کشور در تب و تاب «انقلاب شاه و ملت» (که به زودی به «انقلاب سفید» شهرت یافت) بود. تب‌و‌تابی که از زمستان گذشته آغاز شده بود و با رفراندوم در اسفند ماه ۴۱ و بعدتر با پانزده خرداد ۴۲ به مرحله ادامه…

زیتون ـ مهسا محمدی: پس از ۲۵ سال شورشی در مشهد مقامات جمهوری اسلامی را غافلگیر کرد.۲۵ سال پیش نیز مقامات جمهوری اسلامی از شورش در مشهد غافلگیر شدند و پس از آنکه احساس کردند اوضاع از دستشان در رفته رهبر جمهوری اسلامی دستور«سخت گیری» یا به تعبیری ادامه…