تاریخ علم و شبه‌تاریخ علم
محمدرضا واعظ: در حالی که معمولا برای همۀ ما این تصور کلی وجود دارد که علم در زندگی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و امری که علمی‌ست دارای اعتبار است، به هنگام مواجه با دانشجویان و حتی هم‌صحبتی با افراد
۰۵ تیر ۱۴۰۰
پرونده ویژه
از جادو تا درمان
زیتون- محمدرضا واعظ شهرستانی: انرژی درمانی، شفای کوانتومی، روانشناسی مثبت‌گرای زرد، طب سنتی، طب سوزنی، طالع‌بینی، بشقاب‌پرنده‌ها و مواردی از این دست، همگی از جمله پدیده‌هایی هستند که در زندگی بارها با آن‌ها مواجه شده‌ایم. برخی از ما از این روش‌ها
۱۶ خرداد ۱۴۰۰
محمد رسول‌الله؛ پیامبر رحمت یا «عارف مسلح»؟
زیتون- یکشنبه ۲۱ دی‌ماه ۱۳۹۹، سومین جلسه از سلسله نشست‌های «سرای گفت‌وشنود» در «حلقه دیدگاه نو» پیرامون موضوع «دین و قدرت» با سخنرانی سه تن از منتقدان و پاسخ صاحب نظریه برگزار شد. در این نشستِ مجازی که بیش از دوساعت
۲۶ دی ۱۳۹۹
شش نکته‌ی سنجش‌گرانه در باب نظریه‌ی «دین و قدرت» سروش
۱. تقریر نظریّه سخن اصلی سروش در نظریه‌ی «دین و قدرت» آن است که رخدادهای تاریخی ثبت شده از زندگی پیامبر اسلام نشان می‌دهند که محمد فردی قدرت‌پرهیز نبوده بلکه قدرت‌طلب و اقتدارگرا بوده و برای کسب، حفظ و توسعه‌ی
۲۴ دی ۱۳۹۹
چگونگی مواجهه پیامبر اسلام با مخالفان
اشاره: آنچه در پی می آید فصلی از یک مجموعه است با عنوان «سیما و سیره محمد در قرآن». در سالهای ۸۵-۸۶ سلسله درس – گفتارهایی تحت همین عنوان به طور هفتگی در انجمن اسلامی مهندسین در تهران داشتم. متن
۱۴ دی ۱۳۹۹
دین یک «قدرت» است
زیتون- در ادامه سلسله نشست‌های «سرای گفت‌وگو» در «حلقه دیدگاه نو» عبدالکریم سروش در یک سخنرانی با عنوان«دین و قدرت» خلاصه‌ای از درس‌گفتارهای اخیرش با همین عنوان را به اطلاع شرکت‌کنندگان رساند. حسین کاجی مجری این مراسم بود و پیش
۱۰ دی ۱۳۹۹
اگر طالقانی زنده می‌ماند
زیتون– شرطی‌های خلاف واقع هر پاسخی که داشته باشند، نتیجه درست می‌نماید چون امکان راستی‌آزمایی ندارند و ابطال‌ناپذیرند. اما گاهی بهانه‌ی طرح آن‌ها، کشف پاسخ نیست، بلکه پرداختن و تحلیل موضوعاتی است که در عالم واقع وجود دارند. ما نیز
۱۹ شهریور ۱۳۹۸
از مستندات تا «خیالبافی تاریخی»
زیتون ـ محمدرضا سرداری: سال گذشته دو تن از فرزندان آیت‌الله محمود طالقانی در گفت و گویی مفصل با رسانه‌های داخل کشور نکاتی را درباره جایگاه پدرشان در انقلاب بازگو کردند که بازتاب وسیعی داشت. اصل ادعا این بود که
۱۹ شهریور ۱۳۹۸
اگر طالقانی زنده می‌ماند به سرنوشت منتظری گرفتار می‌شد
زیتون ـ آیت‌الله طالقانی، احتمالاً تنها روحانی تاریخ معاصر ایران بوده که محبوب همه اقشار ملت بود و محبوبیتش را از دست نداد. اینکه افکار و شخصیت طالقانی چه آبشخورهایی داشت، سلوکش در برخورد با مخالفان چگونه بود، چه نگاهی
۱۹ شهریور ۱۳۹۸
کمند است آن که وی دارد نه گیسو
زیتون ـ مهسا محمدی: «گیسوی یار» بارها و بارها از سوی شاعران زبردست ایرانی به «کمند» تشبیه شده ، اما در عالم حکمرانی و رقابت‌‌های کثیف برای حذف رقیب، این تشبیه شکل واقعی به خود گرفته و سیاستمداران متعددی به این
۱۹ خرداد ۱۳۹۸
«دولتِ پنهان» در پناه قانون اساسی
اصطلاح دولت پنهان، از جمله واژگانی است که در چند سال اخیر جای خود را در ادبیات سیاسی ایران تثبیت کرده است. فارغ از آنکه نخستین بار چه جریانی، در چه زمانی و برای چه مقصود سیاسی از این عبارت
۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸
دولتِ پنهان یا نهادهای موازی
زیتون ـ مهسا محمدی: «موازی کاری با دولت صلاح نیست» این گفته آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی است که در شهریور ماه سال گذشته در نشست مجلس خبرگان بیان شد؛ نشستی که رییس‌جمهوری، گویا به حالت قهر بابت همین موازی‌کاری‌ها،
۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸
«روزنامه‌هایتان را جلویش را بگیرید»
زیتون ـ نیلوفر سعیدی: نظام جمهوری اسلامی ایران در شرایطی وارد چهل سالگی شده که نام ایران در بسیاری از رسانه‌ها و محافل سیاسی جهان٬ برابر است با کشوری که داعیه‌ی مبارزه با آمریکا و نابودی اسرائیل را دارد٬کشوری دارای
۰۴ اسفند ۱۳۹۷
زورآزمایی چهل ساله «ورزش» و «جمهوری اسلامی»
زیتون ـ آرش فروغی: ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ در کویت بود که فوتبالیست‌های ایرانی بعد از تساوی دو ـ دو با چین به هتل برگشته اند. اعضای تیم هنوز به اتاق‌هایشان نرفته بودند که محمد پنجعلی مدافع آن سالهای تیم ملی
۰۲ اسفند ۱۳۹۷
از موازنه منفی تا بازدارندگی هسته‌ای
زیتون ـ محمدرضا سرداری: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ۴۰ سال است که بر پایه یکی از شعارهای بنیادین انقلاب اسلامی، یعنی «استقلال» استوار شده است. اما ایران دست‌کم از دوره صفویه همواره دول مستقلی داشته و هیچ‌گاه مستعمره نبوده است.
۳۰ بهمن ۱۳۹۷
باید با لیبرال‌ها متحد می‌شدیم
زیتون ـ محمدرضا سرداری : در بخش دوم گفت و گو، فرخ نگهدار از تهدیداتی می‌گوید که برخی مخالفان چپ جمهوری اسلامی می‌توانستند به فرصت تبدیل کنند تا انقلاب به قیمت ریخته شدن خون انقلابیون تثبیت نشود. وی با وجود
۲۶ بهمن ۱۳۹۷
امامِ وعده‌ها
زیتون ـ یلدا امیری: پیرمردی با ریش‌های انبوه که معلوم نیست از کهولت سن یا از فشار جمعیت به تنهایی نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند و اغلب به پسرش تکیه می‌کند. عده‌ای پشت سرش ایستاده‌اند و جمعیت انبوهی منتظر
۲۴ بهمن ۱۳۹۷
«استقلال» آن معنی سابق را ندارد
زیتون ـ علی کلائی: در چهل‌سالگی انقلابی که از یک سو ادعای صدور خود را دارد و از سوی دیگر شعار «نه شرقی و نه غربی» سر می‌دهد، خطوط اصلی در سیاست خارجی همچنان به شکل معمایی باقی مانده است.
۲۳ بهمن ۱۳۹۷
چهل‌سالگی انقلاب؛ کارنامه‌ی بداخلاقی روحانیت
این روزها سئوالات زیادی در مورد انقلاب اسلامی ایران مطرح شده است. گروهی اعتقاد دارند که انقلاب اسلامی ایران زودرس بود و مشکلات سیاسی بعد از انقلاب نتیجه پروسه سریع انقلاب بود که اجازه نداد تا در ظرف زمانی طولانی
۲۲ بهمن ۱۳۹۷
«روزهای سیاهی در پیش است »
زیتون ـ روزبه خسروی :«روزهای سیاهی در پیش است. دوران پرادباری که، گرچه منطقاً عمری دراز نمی‌تواند داشت، از هم‌اکنون نهاد تیره‌ی خود را آشکار کرده است و استقرار سلطه‌ی خود را بر زمینه‌ئی از نفی دموکراسی، نفی ملیت، و
۲۱ بهمن ۱۳۹۷
۴۰ سال پس از «تصرف» اوین
زیتون ـ فریده ریحانی: هنگامی که در بیست و یکم بهمن سال ۵۷، یک روز پیش از پیروزی رسمی انقلاب اسلامی، مردم با تجمع در مقابل زندان اوین، زندانیان سیاسی را آزاد کردند و یکروز بعد، برای چندساعتی «اوین» را
۲۱ بهمن ۱۳۹۷
بازخوانی انقلاب از چپ
زیتون ـ محمدرضا سرداری: هر چند که انقلاب سال ۵۷ در ایران، نهایتا انقلاب اسلامی شد اما چپ غیر مذهبی یا سکولار بی تردید یکی از اضلاع مهم آن بود. با این وجود که این ضلع مهم انقلاب، هیچ سهمی در
۲۰ بهمن ۱۳۹۷
بی‌وزنی اقلیت‌ها در ترازوی انقلاب چهل ساله
زیتون ـ نیلوفر سعیدی: آیت‌الله خمینی در یکم اردیبهشت ۱۳۵۸ در یک سخنرانی در جمع نمایندگان روحانی کُرد در مورد سهم اهل سنت در ساختار سیاسی کشور٬ آنان را به فردا وعده داد و گفت: «این جور نیست که الآن دولت
۱۷ بهمن ۱۳۹۷
«شرق» و کمی تا قسمتی «غربی»
زیتون ـ محمدرضا سرداری: برخی بر این باورند که سیاست خارجی ایران در دوران جمهوری اسلامی تنها متأثر از انقلاب سال ۵۷ نبود. بلکه انقلاب دیگری نیز در حوزه سیاست خارجی ایران روی داده که زمان آن به رویکرد جدید
۱۵ بهمن ۱۳۹۷
استقلال، «انزوا»، جمهوری اسلامی
زیتون ـ جلیل فقیهی: انقلاب ۵۷ علت‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی گوناگونی داشت. در بین عوامل اقتصادی اما آنچه بیشتر باعث بروز نارضایتی در میان بخش بزرگی از مردم می‌شد، وجود اشکال مختلف نابرابری و اختلاف طبقاتی، مخصوصا در سالهای
۱۲ بهمن ۱۳۹۷
چاقویی که دسته‌اش را برید
زیتون ـ جلیل فقیهی: «دیروز حجتیه‌ای‌ها مبارزه را حرام کرده بودند … امروز انقلابی‌تر از انقلابیون شده‌اند. ولایتی‌های دیروز که در سکوت و تحجر خود آبروی اسلام و مسلمین را ریخته‌اند، و در عمل پشت پیامبر و اهل بیت عصمت و
۰۹ بهمن ۱۳۹۷
انقلابِ حجاب، از هما دارابی تا ویدا موحد
زیتون ـ آرش فروغی : خیابان انقلاب ـ هفدهم اسفند ۱۳۵۷ در خیابانی که به واسطه مبارزات و انقلاب تازه به بار نشسته علیه نظام سلطنتی «انقلاب» نام گرفته، تظاهراتی تازه در جریان است. بیشتر تظاهرکنندگان را زنان تشکیل می‌دهند. دخترانی
۰۴ بهمن ۱۳۹۷
«فرزندان انقلاب»، محذوفان و مطرودان
زیتون ـ مهسا محمدی :در سال ۱۹۵۶ میلادی، تقریبا ۴۰ سال بعد از استقرار حاکمیت بلشویک‌‌ها در شوروی در کنگره بیستم حزب کمونیست اتحاد شوروی، خروشچف دبیر کل این حزب، گزارشی ازآنچه در آن ۴۰ سال بر شوروی گذشته بود
۳۰ دی ۱۳۹۷
«سید» و «آیت‌الله»
زیتون– ۳۰ سال پیش پرونده‌ای امنیتی و قضایی با اعدام شخصیت ردیف اول آن پایان یافت. پرونده‌ای که به لحاظ تبعات سیاسی می‌توان آن را مهم ترین پرونده قضایی در تاریخ جمهوری اسلامی دانست و هنوز پس از سالها تاثیرات
۰۱ خرداد ۱۳۹۷